Restorativna pravda: novi oblik gledanja i reakcije na kriminalitet

Abstract

U ovom radu autor je svoju pažnju usmjerio na koncept restorativne pravde kao mogući odgovor društva (odnosno države) u borbi protiv kriminaliteta. Zasnivajući se na kritici klasičnog krivičnopravnog sistema zasnovanog na retribuciji, ovaj koncept – prvenstveno utemeljen na načelu ispravljanja negativnih implikacija koje nastaju izvršenjem krivičnog djela – doživio je svoju potpunu a"rmaciju posljednjih četrdesetak godina. Autor polazi od osnovne postavke da restorativni koncept borbe protiv kriminaliteta ne isključuje retributivni koncept i obratno. Analiziran je pojam restorativne pravde i definirani su osnovni pojmovi. Restorativnu pravdu promatra u dvije dimenzije, i to kao (i) alternativa tradicionalnom krivičnopravnom sistemu zasnovanom na retribuciji i (ii) kao proces, ishod ili skup načela. Dat je presjek historijskog razvoja ovog koncepta kroz ideje začetnika ovog koncepta u modernom smislu riječi - Alberta Eglasha i Nilsa Christia. Prezentirana su načela, ciljevi i mjesto restorativne pravde u savremenom konceptu borbe protiv kriminaliteta. Zasebno su analizirana načela personalizma, popravljanja štete nastale izvršenjem krivičnog djela, učešća i reintegracije, kao osnovna načela restorativne pravde. Autor razmatra modele koegzistencije restorativne pravde sa tradicionalnim retributivniom modelom. Zatim se uspoređuju retributivni i restorativni pristup i izvode glavne značajke koncepta restorativne pravde. U petom dijelu autor skicira kritike naspram restorativne pravde u pogledu procesnih prava optuženog te međunarodnopravne standarde.